Samochody dieslowe z turbinami są już powszechne na rynku motoryzacyjnym. Producenci stosują to rozwiązanie chcąc zwiększyć moc małych silników i pojazdów. Niestety te części samochodowe nie są wieczne i dosyć często dochodzi do awarii turbosprężarki. Zwłaszcza, gdy zdecydujesz się kupić używany samochód. Jakie są najczęstsze przyczyny?
Do awarii turbosprężarki dochodzi często z winy użytkownika
Za awarię turbosprężarki często dochodzi z winy samych kierowców. Popełniają oni błędy w użytkowaniu, które przyczyniają się do szybszego zużycia turbiny. Najczęściej jest to zbyt szybkie wprowadzanie silnika w wysokie obroty od jego uruchomienia oraz szybkie wyłączenie zapłonu po zaparkowaniu. W obu przypadkach może dojść do przegrzania tej części.
Dlaczego tak się dzieje?
Aby lepiej uświadomić sobie wagę tego zaniedbania, zacznijmy od budowy standardowej turbosprężarki. Każda taka część składa się z: turbiny (napędzana strumieniem spalin) oraz sprężarki (odprowadza powietrze do cylindrów silnika). Taki układ może pracować w temperaturze dochodzącej nawet do 500 stopni Celsjusza. Wymaga więc odpowiedniego chłodzenia i smarowania, za co odpowiada doprowadzany pod ciśnieniem olej.
Z tego powodu zbyt szybkie wprowadzanie silnika w wysokie obroty (a co za tym idzie – również turbosprężarki) uniemożliwia prawidłowe rozprowadzenie oleju po wszystkich miejscach. W konsekwencji taki element będzie miał nieprawidłowe smarowanie, a co za tym idzie – może się zatrzeć.
Równie groźne w konsekwencjach jest szybkie wyłączanie zapłonu. Po jego ustawieniu na pozycji „0”, turbosprężarka nadal pracuje, ale już nie jest chłodzona olejem. Z jednej strony może to spowodować nieodwracalne skutki, z drugiej zaś – doprowadzić do zwęglenia oleju, który zapcha turbinę i uszkodzi łożyska ślizgowe.
Techniczne przyczyny awarii turbosprężarki
Jedną z najczęściej występujących przyczyn awarii turbosprężarki to zbyt niskie ciśnienie oleju lub chwilowy brak smarowania. W takim przypadku dochodzi do zwiększenia tarcia pomiędzy wałkiem wirnika, a łożyskiem, co doprowadza w konsekwencji do przegrzania i nadmiernego zużycia tych elementów. Ostatecznie może to zaowocować pęknięciem tego wałka.
Niekiedy do turbiny dostają się opiłki metalu lub inne ciała, które blokują i wyłamują łopatki wirnika. Gdy dojdzie do takiej sytuacji, wirnik nie będzie w stanie wytworzyć właściwego ciśnienia, co przyspieszy zużycie łożysk. Jeżeli posiadasz turbosprężarkę ze zmienną geometrią, to dodatkowo może dojść do zatarcia mechanizmu sterowania łopatkami.
Awarie w turbosprężarkach ze zmienną geometrią
W urządzeniach ze zmienną geometrią dochodzi jeszcze do innego rodzaju awarii. Dotyczą one usterek dźwigienek, które odpowiadają za pracę łopatek pod odpowiednim nachyleniem. Do awarii w tych turbosprężarkach dochodzi również wskutek korozji lub innego uszkodzenia siłownika odpowiedzialnego za sterowanie skrzydełkami wirnika. W efekcie ten układ przestaje po prostu działać.
Jak zapobiegać awariom?
Aby nie dopuścić do zbyt szybkiej awarii turbosprężarki, w pierwszej kolejności należy dbać o odpowiednią higienę użytkowania. Nie wolno doprowadzać silnika do wysokich obrotów od razu po uruchomieniu, zaś po zakończeniu jazdy odczekać ok. 30 sekund, aby olej mógł schłodzić turbinę. Obowiązkowo należy dbać o częstą wymianę olejów i robić to nawet częściej, niż zaleca producent. Wlewany płyn zawsze musi być wysokiej jakości, to samo dotyczy wszelkich wymienianych filtrów. Stosując się do tych zasad wprawdzie nie zapobiegniesz awarii turbosprężarki, jednak znacząco wydłużysz jej żywotność.